Sekretarz Wykonawczy Ralph Recto oświadczył w komunikacie, że "nadchodzą lepsze dni" dla filipińskiej gospodarki. Oświadczenie to pojawia się w momencie, gdy administracja prezydenta Ferdinanda "Bongbong" Marcosa Jr. pragnie pochwalić się swoimi sukcesami - inflacja spadła do 1,5% w listopadzie, znacznie poniżej docelowego przedziału rządowego, a potwierdzenie przez główną agencję ratingową S&P oceny BBB+ dla kraju dało Malacañang mile widzianą pieczęć zewnętrznej walidacji. Recto przedstawia te wydarzenia jako dowód zdyscyplinowanej, bardziej przejrzystej kultury zarządzania pod rządami Marcosa Jr., wskazując na konfiskaty aktywów, zamrożenia przez Radę ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (AMLC) oraz odzyskane łapówki jako oznaki, że państwo w końcu zwalcza korupcję. Według niego niskie ceny, silny rynek pracy i "zdyscyplinowany" budżet na 2026 rok utorują drogę do silniejszej, bardziej pewnej siebie gospodarki.

Jednak optymizm musi współistnieć z realizmem. Dług rośnie szybciej niż wzrost gospodarczy, peso pozostaje narażone na wstrząsy polityczne, a wiarygodność instytucjonalna wciąż odbudowuje się po zawirowaniach z ubiegłego roku. To, czy Filipiny naprawdę wejdą w "lepszą, silniejszą" fazę gospodarczą, będzie zależeć nie od wskaźników inflacji czy międzynarodowych ratingów, ale od zdolności kraju do stawienia czoła strukturalnym ryzykom, które osłabiają fundamenty pod optymistyczną narracją Recto.

Vantage Point nie kwestionuje optymistycznego twierdzenia Recto. Przyznaję, że opiera się ono na realnych zyskach makroekonomicznych, ale jednocześnie znajduje się na szczycie krajobrazu fiskalnego, który wymaga więcej ostrożności niż świętowania. Ten sam okres, który przyniósł niską inflację, spowodował również puchnący dług narodowy, który w październiku osiągnął 17,56 biliona ₱ - wzrost o 9,62% w porównaniu z poprzednim rokiem i znacznie szybszy niż ekspansja samej gospodarki. Wzrost produktu krajowego brutto (PKB) na poziomie około 5,2% nie może nadążyć za tempem, w jakim narastają zobowiązania, szczególnie gdy peso osłabia się z 56,145 ₱ do 58,58 ₱ za dolara w ciągu ostatniego roku. Sama ta deprecjacja spowodowała inflację wartości peso długu denominowanego w walutach obcych, zacieśniając przestrzeń fiskalną jeszcze przed pojawieniem się nowych pożyczek.

Ta podatność jest pogłębiana przez burzę w zarządzaniu, którą sam Recto przyznaje, ale nie konfrontuje się z nią w pełni. Skandal związany z kontrolą przeciwpowodziową, który rozpoczął się jako anomalia w zamówieniach publicznych, rozszerzył się na szersze oskarżenie procesu budżetu narodowego. Inwestorzy to zauważyli. Budownictwo publiczne spowolniło w trzecim kwartale, gdy agencje ponownie analizowały przepływy zamówień; fundusze zagraniczne, już ostrożne, wycofały się jeszcze bardziej; a Indeks Giełdy Papierów Wartościowych Filipin (PSE) odzwierciedlał niepokój kraju związany z zarządzaniem poprzez słabe wyniki. Rezultatem jest rynek coraz bardziej skłonny do wyceny premii za ryzyko zarządzania w filipińskich aktywach - premii, której niska inflacja sama w sobie nie może zrównoważyć.

Jego obietnica "lepszej, silniejszej filipińskiej gospodarki w przyszłości" pojawia się w momencie, gdy administracja pragnie odzyskać narrację. 

Inflacja spadła do najniższych poziomów od wielu lat, inicjatywy w zakresie zarządzania są prezentowane jako dowód reform, a Pałac zamierza sygnalizować odnowiony impet gospodarczy w kierunku 2026 roku. Na powierzchni optymizm jest uzasadniony: inflacja bazowa wynosi 1,5%, kraj utrzymuje rating BBB+ z pozytywną perspektywą, a sprawy karne wynikające ze skandalu związanego z kontrolą przeciwpowodziową przyniosły widoczne aresztowania, zamrożenia aktywów i restytucje. 

Jednak dane starannie wplecione w tę polityczną fabułę opowiadają bardziej skomplikowaną prawdę - taką, która wymaga kontroli, gdy dług kraju rośnie do 17,56 biliona ₱, a jego filary makroekonomiczne wykazują oznaki stresu.

BSP obniża stopę procentową

Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP) zaostrzyło ten kontrast, gdy w czwartek, 11 grudnia, zakończyło rok 2025 kolejną obniżką stopy procentowej o 25 punktów bazowych, obniżając referencyjną stopę pożyczkową do 4,5%. Ten ruch, piąta obniżka w tym roku i ósma od sierpnia 2024 roku, oficjalnie umieszcza gospodarkę w agresywnym cyklu łagodzenia - umożliwionym przez załamanie inflacji, ale napędzanym czymś znacznie mniej radosnym: słabnącym wzrostem i rosnącym ryzykiem zarządzania. 

Ruch BSP przyznaje, że ogólne nastroje biznesowe "nadal spadają" z powodu obaw dotyczących zarządzania i globalnej niepewności, oraz że wzrost PKB "nadal słabł". Ekspansja trzeciego kwartału o 4%, znacznie niższa niż we wcześniejszych kwartałach, oznacza najwolniejsze tempo od czasu ożywienia z ery pandemii i odzwierciedla korozyjny wpływ skandalu związanego z kontrolą przeciwpowodziową na nastroje inwestorów, realizację wydatków publicznych i formowanie kapitału.

Decyzja BSP o złagodzeniu stopy procentowej, pomimo kruchego peso, podkreśla złożoność chwili. Przy 58,58 ₱ za dolara w październiku, peso stale deprecjonowało się z 56,145 ₱ rok wcześniej, erodując siłę nabywczą i inflacjonując zobowiązania denominowane w walutach obcych. 

Każde przyrostowe osłabienie bezpośrednio inflacjonuje obciążenie rządu długiem zewnętrznym - już znaczący składnik zaległości w wysokości 17,56 biliona ₱. To jest strukturalne napięcie w sercu dzisiejszego krajobrazu makroekonomicznego: łagodzenie polityki pieniężnej ma na celu stymulowanie popytu krajowego, mimo że ryzykuje wzmocnienie tych samych dynamik zadłużenia, które ograniczają manewrowanie fiskalne.

Tymczasem fundamenty gospodarki przedstawiają mieszany obraz. 

Sprzeczne podstawowe czynniki ekonomiczne

Konsumpcja prywatna pozostaje głównym motorem wzrostu, ale płace realne dopiero niedawno zaczęły się odbudowywać; bezrobocie wśród młodzieży nieznacznie wzrosło w październiku; produkcja przemysłowa spowolniła w czterech z ostatnich sześciu miesięcy; a wypłaty na infrastrukturę - rzekomo kręgosłup strategii wzrostu administracji - opóźniły się z powodu kontroli integralności wywołanych dochodzeniami w sprawie korupcji. 

Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych, który osiągnął szczyt 10,5 miliarda USD w 2021 roku, zmniejszył się do około 7,8 miliarda USD w pierwszych dziesięciu miesiącach 2025 roku, odzwierciedlając ostrożne zewnętrzne podejście do filipińskiego ryzyka politycznego. Deficyt na rachunku bieżącym pozostaje znaczący na poziomie około 2,5% PKB, finansowany w coraz większym stopniu przez krótkoterminowe przepływy portfelowe, a nie długoterminowe inwestycje. Przekazy pieniężne mogą nadal zapewniać odporność - rosnąc o 2,6% od początku roku - ale nawet ten stabilizator jest niewystarczający, aby zrównoważyć szersze osłabienie napływu kapitału.

Pozytywne nastawienie Recto, choć nie bezpodstawne, istnieje zatem obok strukturalnych podatności, które wymagają starannego ważenia. Łagodne zachowanie inflacji - poniżej 2% od lutego - rzeczywiście dało bankowi centralnemu przestrzeń do manewru, ale sam BSP ostrzega, że cykl łagodzenia "zbliża się do końca", a wszelkie dodatkowe cięcia będą ściśle zależne od danych. Zrewidował swoje prognozy inflacji umiarkowanie w górę na lata 2026 i 2027, sygnalizując wczesną ostrożność. 

Prognozy wzrostu tymczasem malują wolniejszą ścieżkę niż sugeruje Pałac: BSP oczekuje "stopniowego" ożywienia, napędzanego nie przez organiczny impet, ale przez opóźnione efekty łagodzenia monetarnego i poprawioną efektywność wydatków publicznych. To nie jest język gospodarki pędzącej w kierunku silnego odbicia; to język instytucji przygotowującej się na długi, nierówny proces leczenia.

Filipiny mają atuty: młody profil demograficzny, odporne przekazy pieniężne, umiarkowaną inflację i bank centralny gotowy do zdecydowanego działania. Jednak wyzwaniem jest teraz wiarygodność: fiskalna, instytucjonalna i polityczna. 

Skumulowana obniżka stóp o 2 punkty procentowe od zeszłego roku może wspierać popyt krajowy, ale jeśli reformy zarządzania nie przełożą się na przewidywalne budżetowanie, przejrzyste zamówienia i przywrócone zaufanie inwestorów, sam bodziec monetarny nie zapewni "silnego powrotu" zapowiadanego przez administrację. 

Kraj musi rosnąć szybciej niż jego dług, przywracać zaufanie szybciej niż skandale mogą je erodować i wzmacniać peso szybciej niż wstrząsy zewnętrzne mogą je osłabiać. Optymizm Recto może rzeczywiście okazać się proroczy - ale tylko jeśli liczby, a nie retoryka, zaczną poruszać się w pożądanym przez niego kierunku.

"Lepsza, silniejsza" faza gospodarcza będzie zależeć nie od wskaźników inflacji czy międzynarodowych ratingów, ale od zdolności kraju do stawienia czoła strukturalnym ryzykom, które osłabiają fundamenty pod optymistyczną narracją Recto.

To tutaj narracja administracji staje się trudna do utrzymania. Nacisk Recto na lepsze wskaźniki inflacji Filipin - prawdziwe osiągnięcie biorąc pod uwagę globalną zmienność cen - ani nie neutralizuje obaw dotyczących trajektorii zadłużenia kraju, ani nie uspokaja rynków coraz bardziej wrażliwych na niestabilność instytucjonalną. Stabilność cen może wspierać konsumpcję, ale nie rozwiązuje głębszych zagrożeń związanych z wolniejszą ekspansją produkcji, rosnącymi kosztami refinansowania i walutą, która pozostaje podatna zarówno na globalne warunki, jak i lokalne wstrząsy w zarządzaniu. Optymizm rządu opiera się na danych o inflacji, podczas gdy inwestorzy patrzą na wskaźniki zadłużenia, wiarygodność fiskalną i sygnały z gospodarki politycznej.

Skandal związany z kontrolą przeciwpowodziową

Nie jest przypadkiem, że oświadczenie Recto poświęca znaczną uwagę kampanii antykorupcyjnej administracji. Skandal związany z kontrolą przeciwpowodziową - który obecnie obejmuje ustawodawców, urzędników Departamentu Robót Publicznych i Autostrad (DPWH) oraz wykonawców - ewoluował w szersze badanie tego, jak budżet narodowy jest tworzony, przydzielany i potencjalnie manipulowany. To, że sekretarz wykonawczy uważa za konieczne podkreślenie aresztowań, zamrożeń aktywów AMLC na kwotę 13 miliardów ₱, aukcji luksusowych pojazdów o wartości 38,2 miliona ₱ oraz restytucji w wysokości 110 milionów ₱ od inżyniera okręgowego DPWH, mówi wiele o skali szkód reputacyjnych, jakie skandal wyrządził. Rynki nie reagują na aresztowania tak, jak na reformy instytucjonalne, ale reagują na ryzyko wiarygodności - a skandal już zaostrzył kontrolę nad całym cyklem fiskalnym o wartości 6 bilionów ₱.

Nawet budownictwo publiczne, tradycyjny motor wzrostu, wykazało oznaki spowolnienia, gdy agencje po cichu ponownie oceniają procedury zamówień w następstwie kontrowersji. Fundusze zagraniczne, które już zmniejszyły ekspozycję na filipińskie akcje i obligacje, teraz cytują niepewność zarządzania jako główny powód utrzymywania niedoważonych pozycji. W tym sensie zapewnienia Recto o silniejszym zarządzaniu stają się mniej oznaką siły instytucjonalnej, a bardziej przyznaniem, że administracja Marcosa Jr. wie, że zaufanie rynku jest kruche i musi być agresywnie zarządzane.

Obietnica "zdyscyplinowanego" budżetu w wysokości 6,793 biliona ₱ na 2026 rok wzmacnia ten punkt. Rządy nie obiecują dyscypliny, chyba że wiedzą, że dyscyplina jest wątpliwa. Proces budżetowy - powiększony przez kontrowersje związane z wstawkami dwuizbowymi - zamienił się w barometr wpływów politycznych, a nie planowania gospodarczego. Inwestorzy rozumieją to intuicyjnie, agencje ratingowe modelują to wyraźnie, a peso teraz odzwierciedla to poprzez wrażliwość na nagłówki dotyczące zarządzania. Optymizm Recto, że reformy, rekalibracje egzekwowania podatków i wysiłki na rzecz promocji inwestycji ożywią wzrost w 2026 roku, jest wiarygodny tylko wtedy, gdy rząd może odbudować zaufanie do samego systemu fiskalnego.

Play Video

Wiarygodność jako atut gospodarczy

Nadchodzące ryzyko makroekonomiczne nie jest ani abstrakcyjne, ani odległe. Wskaźnik długu do PKB dryfujący w kierunku 62-63% umieściłby Filipiny na krawędzi ostrożności agencji ratingowych. Dalszy spadek peso mógłby poszerzyć luki fiskalne i dalej inflacjonować zobowiązania z tytułu długu zagranicznego. Spowolnienie inwestycji publicznych lub prywatnych - nawet marginalne - mogłoby osłabić bazę wzrostu potrzebną do utrzymania długoterminowych pożyczek. Nie są to ryzyka, które inflacja może zrównoważyć, ani problemy, które można rozwiązać jedynie poprzez zapewnienia wysokiego szczebla o "silnym powrocie".

Ostatecznie Filipiny stoją na krytycznym rozdrożu, gdzie wiarygodność stała się najbardziej wartościowym - i najbardziej wrażliwym - atutem gospodarki. Optymizm Recto nie jest niewłaściwy; jest niekompletny. Sukces administracji będzie zależeć nie od wskaźników inflacji czy ratingów kredytowych, ale od tego, czy może przywrócić zaufanie do architektury fiskalnej kraju, dyscypliny instytucjonalnej i systemów zarządzania. Do tego czasu rynki będą nadal wyceniać gospodarkę nie na podstawie obietnicy lepszych dni, ale na podstawie rzeczywistości rosnącego długu, spowolnienia wzrostu i środowiska politycznego, które wciąż zmaga się z przekonaniem inwestorów, że zasady finansów publicznych są stabilne, przewidywalne i egzekwowane. – Rappler.com

Kliknij tutaj, aby przeczytać więcej artykułów Vantage Point.